Uithoflijn

Inleiding / historisch perspectief

Het project Uithoflijn is in 2008 door de gemeente Utrecht gestart als HOV busbaan. Begin 2010 hebben de gemeente Utrecht en BRU een Samenwerkingsovereenkomst gesloten, waarin zij hebben afgesproken om toe te werken naar een projectbesluit (go/ no go besluit) in 2011. Dit projectbesluit ziet op het realiseren van een tramsysteem tussen Utrecht Centraal en De Uithof. In de eerste helft van 2011 heeft de minister van Infrastructuur en Milieu op grond van een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) een financiële bijdrage toegezegd, waarmee de vertramde Uithoflijn in zicht kwam.

Na de toezegging van de minister zijn de gemeente Utrecht en BRU de casus verder gaan onderzoeken en dat heeft uiteindelijk geleid tot de vaststelling van het Uitvoeringsbesluit en de Bestuursovereenkomst op 20 juni 2012. Met de vaststelling hiervan hebben zij de uitvoering van het project belegd bij de Projectorganisatie Uithoflijn (POUHL).

Oorspronkelijk betrof de opdracht: realiseer, conform de uitgangspunten in de boven vermelde overeenkomst, in samenwerking met alle belanghebbende partijen op projectmatige wijze een werkend tramvervoersysteem tussen Utrecht CS en De Uithof, dat kwalitatief goed is, voldoende veilig en goed ingepast is in de stedelijke omgeving.Daarbij behoort ook de aanschaf van het juiste trammaterieel.
Met de toevoeging van de coördinatie van het proefbedrijf aan de opdracht dient aangetoond te worden dat er sprake is van een werkend tramvervoersysteem Uithoflijn. De Uithoflijn dient volgens de vigerende planning
medio 2018 operationeel te zijn.

Het project Uithoflijn is een van de projecten welke als gevolg van de integratie van het BRU tot de kerntaken van de provincie Utrecht is gaan behoren. Middels drie-partijenovereenkomsten - gesloten met provincie Utrecht, alle leveranciers en BRU - zijn de contractuele afspraken gecontinueerd. Het project wordt aangestuurd door de Stuurgroep Uithoflijn waarin de gedeputeerde van de provincie Utrecht en de wethouder van gemeente Utrecht zitting hebben.

In 2016 zijn de ontwerpen van zowel het nieuwe trammaterieel als ook die van de traminfrastructuur afgerond en is met de realisatie door opdrachtnemers gestart.

Prioriteiten en lopende zaken 2017

De gecontracteerde aannemer verzorgt de realisatie van de onderbouw en de bovenbouw (spoorconstructie, tractievoeding, bovenleiding, beveiliging etc.) alsmede de systeemtesten.
Medio 2017 dient de realisatie van de bovenbouw zover gereed te zijn dat gestart kan worden met het testbedrijf zodat dit begin 2018 kan worden vervolgd met het proefbedrijf waarna medio 2018 de exploitatie van start zal gaan.

De leverancier van het trammaterieel zal naar verwachting in december 2016 het eerste voertuig leveren. Kort hierop volgen nog vier voertuigen, waarna vanaf juli 2017 tot medio 2018 de resterende voertuigen worden geleverd. In totaal zijn er 27 voertuigen gecontracteerd.

Financieel overzicht

 

 Uithoflijn 

 Actueel budget
(prijspeil 2014) 

 Realisatie t/m 2015 

 Begroting
2016
NJR 

 Begroting 2017  

 Begroting 2018 

 Begroting 2019 

 Lasten 

 Traminfrastructuur * 

      341.655

    163.759

      70.000

     68.000

         26.000

         13.896

 Historische kosten 

      24.251

 Totaal Plan - en VATkosten
 incl. personeel 

      19.939

        7.889

     10.307

            4.924

                   -  

 Totaal Bouwkosten
 incl. onvoorzien 

    119.568

      62.111

     57.693

         21.076

         13.896

 Materieel 

        84.935

      17.385

      17.025

     28.000

         22.525

                   -  

 Totaal Plan - en VATkosten
 incl. personeel 

         1.434

           975

        1.550

               953

                   -  

 Totaal Bouwkosten
 incl. onvoorzien 

      15.952

      16.050

     26.450

         21.572

                   -  

 Baten 

 Traminfrastructuur 

      341.655

    136.743

   103.895

     66.050

         21.071

         13.896

 Materieel ** 

 Saldo 

        84.935

      44.401

    -16.870

     29.950

         27.454

                   -  

bedragen x € 1.000
* Het budget t.b.v. de realisatie van de traminfrastructuur is samengesteld uit dekking van zowel de provincie als de gemeente Utrecht in de verhouding van resp. 70% en 30%.
** Het materieel wordt gefinancierd uit toekomstige reizigersinkomsten (na start exploitatie medio 2018).

Risico's en te treffen beheersmaatregelen

Grote projecten in een stedelijke omgeving kennen onvoorziene zaken en risico’s. Hiervoor zijn reserveringen binnen het projectbudget opgenomen. Om hier op te sturen wordt er een actief risicomanagement beleid gevoerd. Periodiek wordt voor zowel Traminfrastructuur als Materieel het risicoprofiel geëvalueerd, de kans op het optreden van een risico wordt beoordeeld, beheersmaatregelen worden in kaart gebracht en waar nodig toegepast en per kwartaal financieel vertaald en afgezet tegen de beschikbare reserveringen. Majeure wijzigingen, nieuwe of vervallen risico’s worden tussentijds besproken in de Stuurgroep UHL.

In het Stationsgebied zijn in de periode waarin de Uithoflijn dient te worden aangelegd verschillende opdrachtgevers (waaronder: gemeente Utrecht, NS Stations, NS Vastgoed, ProRail, ontwikkelaar ABC Vastgoed, Klepierre (v.h. Corio)) en evenzo verschillende opdrachtnemers tegelijk werkzaamheden aan het uitvoeren, waarbij wederzijdse beïnvloeding en kans op vertraging reëel aanwezig is. Hierbij is optimalisatie van de totale bouwopgave meer dan gewenst. Extra aandachtspunt is dat een deel van de bouwopgave in dit gebied dient te zijn gerealiseerd voordat het tracé van de Uithoflijn kan worden aangelegd. Mede opdrachtgever Gemeente Utrecht voert de regie op alle bouwprojecten in het stationsgebied en zorgt er mede voor dat de kwaliteit voor de reiziger in dit gebied zo goed mogelijk behouden blijft. Vanuit het omgevingsmanagement is er veel oog voor de afstemming en communicatie met bewoners en andere stakeholders om overlast te minimaliseren en waar nodig te compenseren. Waar noodzakelijk worden door de gemeente beheersmaatregelen doorgevoerd om de start van de exploitatie van de UHL medio 2018 te borgen.

In het gebied van de Uithof  wordt nauw samengewerkt met o.a. Universiteit van Utrecht, Hogeschool Utrecht, Universitair Medisch centrum, teneinde de overlast tijdens de realisatie te minimaliseren.
Extra aandacht dient te worden gegeven aan het grote aantal cruciale kabels en leidingen die de functionaliteit van de aanwezige instellingen moet waarborgen. Ten aanzien van de mogelijke elektromagnetische interferentie (EMI) en de verstoring hierdoor van de (zeer) gevoelige meet apparatuur in de Uithof zijn er in de bovenbouw maatregelen getroffen (sectionering). Mochten deze tijdens de testfase niet afdoende blijken dan is als beheersmaatregel voorzien om in het (hierop voorbereide) materieel voorzieningen te treffen.

Er zijn diverse randvoorwaardelijke projecten welke essentieel zijn voor het tijdig in exploitatie kunnen nemen van de Uithoflijn. Denk hierbij aan o.a. het tijdig gereed hebben van de aanpassingen van een deel van de SUNIJ-lijn t.b.v. het testbedrijf en het gereed hebben van faciliteiten ten einde het materieel te kunnen stallen, onderhouden en testen.  Daarnaast wordt in het kader van de Wet lokaal spoor een tijdige veiligheidsbewijsvoering en bijhorende vergunningen en toelating van het nieuwe trammaterieel verzorgd.